پروژه چیست؟ بررسی هدف و مشخصات پروژه
پروژه فعالیتی است که برای ایجاد یک محصول یا خدمت منحصر به فرد انجام میشود. پروژه ها به طور کلی دارای زمان شروع و خاتمه هستند و مدت لازم برای انجام هر فعالیت در آن مشخص میشود. در حقیقت، پروژه مجموعهای از فعالیتهای منحصر به فرد برای کمک به افراد و سازمانها در جهت دستیابی به اهداف تجاری و غیرتجاری میباشد.
پروژه چیست؟
پروژه ترکیبی از اهداف تعیین شده است که باید در دورهی زمانی معینی انجام شود. پروژه ها فرصتی عالی برای سازماندهی مؤثر اهداف غیرتجاری و تجاری میباشند.
ویژگی های پروژه
در این بخش به بررسی ویژگیهای پروژه میپردازیم که یک پروژه را تعریف میکنند. ویژگیهای پروژه عبارتند از:
- پروژه ها دارای زمان بندی هستند
پروژهها ماهیت موقتی دارند. به آن معنا که برای آغاز و پایان آن زمانی مشخص تعیین میگردد و پس از رسیدن به اهداف پروژه، پروژه به اتمام میرسد. - پروژه ها هدفمند هستند
پروژهها مجموعهای از فعالیتهای فردی و گروهی برای دستیابی به اهداف خاص میباشد. به این معنی که پروژهها برای رسیدن به یک هدف خاص آغاز میشوند. پس از رسیدن به هدف به اِتمام خواهند رسید. پروژه در مراحل مختلف ارزیابی میشود تا از دسترسی یا عدم دسترسی به اهداف پروژه اطمینان حاصل شود.
- پروژه ها منحصر به فرد هستند
پروژه ها از نظر هدف، مکان، ساختار، منابع، فعالیتها و سایر متغیرهای پروژه منحصر به فرد هستند. به عبارت دیگر، هر پروژه با پروژه های دیگر تفاوتهایی دارد. هر پروژه منحصر به فرد است یعنی چیزی را تولید میکند که قبلاً وجود نداشته است. پروژه فعالیتی است که یکبار انجام میشود و هرگز دوباره به همان شکل تکرار نخواهد شد.
- پروژه ها به همکاری بین بخش ها نیاز دارند
پروژه ها به تیمها یا افرادی با مهارت برای نقشها و مسئولیتهای مختلف احتیاج دارند، تا به منظور دستیابی به هدف یا راه حل مشترک با یکدیگر همکاری کنند. همکاری در مدیریت پروژه مزایای زیادی دارد و باعث ترکیب ایدهها، مهارتها و تخصص افراد با یکدیگر میشود.
مدیریت پروژه
مدیریت پروژه شامل برنامهریزی، اجرا و نظارت است. مدیریت پروژه به افزایش شانس دستیابی به نتایج بهینه برای اهداف از پیش تعیین شده کمک میکند. مدیریت پروژه، مدیران پروژه و سایر ذینفعان را قادر میسازد تا اهمیت هر پروژه را برای یک سازمان تجزیه و تحلیل کنند و از منابع تجاری به درستی استفاده کنند. در اصل، مدیریت پروژه به تنظیم دقیق محدوده، بودجه و فرآیند یک پروژه کمک میکند .در ابتدا، مدیریت پروژه به پروژههای خاص، به عنوان مثال، ارائه محصولات جدید یا آغاز یک تحول دیجیتالی اختصاص داشت. امروزه، سازمانهای بزرگ، مدیریت پروژه را برای وظایف عملیاتی معمولتر اتخاذ میکنند تا آنها را به نحو احسن انجام دهند.
مدیریت پروژه شامل مهارتها، ابزار و فرآیندهای مدیریتی برای انجام موفقیت آمیز پروژه است. در واقع مدیریت پروژه، بکارگیری مجموعهای از علوم و مهارتها، برای کاهش ریسک و افزایش موفقیت پروژه میباشد. میتوان گفت که مدیریت پروژه شامل مجموعهای از ابزارها برای افزایش احتمال موفقیت پروژه است. فرایند مدیریت پروژه شامل ۵ مرحله یعنی آغاز، برنامهریزی، اجرا، پایش، کنترل و خاتمه میباشد.
چگونه مدیریت پروژه به شما کمک می کند؟
دانستن اصول مدیریت پروژه، شانس افراد را برای تکمیل موفقیت آمیز پروژه افزایش میدهد. مهم نیست که یک سازمان در چه صنعت یا جایگاهی قرار دارد، متدولوژی یا به زبان سادهتر روششناسی و چارچوبهای مدیریت پروژه به افراد و سازمانها این امکان را میدهد که پروژه را در مسیر درست هدایت کنند.
چرخه حیات پروژه
یک فرآیند پروژه به چند مرحله اصلی تقسیم میشود که در مجموع به عنوان چرخه عمر پروژه شناخته میشود. چرخه حیات پروژه، چارچوبی را فراهم میکند که در آن فعالیتها و منابع پروژه برای دستیابی به بهترین نتیجه سازماندهی میشوند. هر پروژه مراحل شروع، میانه و انتها دارد و به این مراحل چرخه حیات پروژه یا Project Lifecycle میگویند. در حقیقت، چرخهی حیات پروژه این امکان را برای مدیر پروژه فراهم میکند تا وظایف خود را در مراحل و فازهای مختلف انجام دهد. در کل، چرخه عمر پروژه نشان دهنده مراحل مختلفی است که یک پروژه از شروع تا تکمیل طی میکند.
مراحل پروژه
هر مرحله پروژه هدف گرا است و شامل مراحل زیر خواهد بود:
- فهرستی از فعالیت هایی که باید در طول هر مرحله انجام شوند؛
- جزئیات اعضای تیم و نقش آنها؛
- تحویل پروژه؛
- منابع تخصیص یافته به هر مرحله از پروژه؛
- دستورالعملهای نظارت بر عملکرد.
پروژه چه زمانی موفق تلقی میشود
در اینجا چند نکته برای دستیابی به یک پروژه موفق ذکر شده است. این نکات عبارتند از:
- پروژه به موقع تکمیل شده است؛
- در چارچوب بودجه اجرا شده باشد؛
- اهداف پروژه برآورده شود؛
- انتظارات ذینفعان را برآورده کند؛
- خروجی و نتیجه نهایی برای کاربر مفید باشد؛
- تیم اجرای پروژه در مورد نحوه اجرای پروژه بازخورد مثبتی دریافت کنند.
انواع روش مدیریت پروژه
پروژهها میتوانند از نظر روشهای اجرایی متفاوت باشند. در این بخش، چند نمونه از پروژهها آورده شده است:
مدیریت پروژه سنتی: این پروژهها به صورت متوالی اجرا میشوند. معمولاً مراحل انجام پروژهها شامل مرحلهی شروع، برنامهریزی، اجرا، نظارت و خاتمه میباشد. اکثر پروژههای زیرساختی پر هزینه از روش مدیریت پروژه سنتی استفاده میکنند.
مدیریت پروژه چابک: این پروژهها عمدتاً در زمینهی توسعه نرمافزار استفاده میشوند. این نوع پروژهها به طور معمول در بازهی زمانی کوتاهتری انجام میشوند.
مدیریت پروژه از راه دور: مدیریت پروژه از راه دور معمولاً توسط تیمهایی انجام میشود که به صورت دورکاری با یکدیگر مشارکت میکنند.
درباره محمد دیباجی
بیش از 20 سال فعالیت حرفه ای در صنعت مدیریت پروژه با سابقه فعالیت در: پروژه های عمرانی مانند: PMO در سازمان راهداری، برج میلاد، مدیریت یکپارچه 470.000 واحد مسکن مهر، احیاء 550 هزار هکتار اراضی خوزستان و ایلام/ پروژه های نفت و گاز مانند: فاز 15 و 16 پارس جنوبی، پالایشگاه ستاره خلیج فارس، پتروشیمی پردیس/ استقرار PMO و EPM و BI در سازمانهایی مانند: وزارت مسکن، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت کار/ برگزاری بیش از 100 دوره آموزشی در حوزه ی برنامه ریزی و کنترل پروژه
نوشته های بیشتر از محمد دیباجی
دیدگاهتان را بنویسید