مدیریت ناب چیست؟
اگر مشغول به کار مدیریت پروژه باشید به طور قطع نام مدیریت ناب را شنیده‌اید و با آن آشنا هستید. این روش مدیریت اثرات مثبتی روی پیشبرد پروژه موردنظر دارد و می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید کار موردنظر را با بازدهی و سرعت بیشتری به انجام برسانید. اما تعریف دقیق این اصطلاح چیست « اصول مدیریت ناب شامل چه مواردی است؟» و « یک پروژه چگونه با استفاده از مدیریت ناب پیش می‌رود؟».
در این مقاله جواب دقیق این سوالات را برای شما به طور کامل و دقیق بیان می‌کنیم تا با روش مدیریت ناب به طور کامل آشنا شوید و بتوانید از آن برای پیشبرد پروژه خودتان بهره ببرید.
تاریخچه مدیریت ناب
برای اولین‌بار اصطلاح Lean Production توسط تویوتا در کتاب راه تویوتا مطرح شد. معنی این عبارت در به صورت لغوی تولید بدونِ زوائداست؛ اما نویسندگان و فعالان این حوزه عبارت تولید ناب را به عنوان جایگزینش در فارسی برگزیدند. در این کتاب این اصطلاح برای شرح نحوه‌ی موفقیت صنعت خودروسازی ژاپن در برابر آمریکا به کار گرفته شده بود؛ ولی استفاده از اصول مدیریت ناب به این حوزه محدود نماند و در سازمان‌های مختلف برای تولید محصولات مختلف نرم‌افزاری و سخت‌افزاری به کار گرفته شد.
این مفهوم به حوزه استارتاپ‌ها نیز با کتاب Lean Startup اریک ریس راه پیدا کرد و در حال حاضر توسط مدیران موفق این حوزه به طور گسترده به کار گرفته می‌شود.
مدیریت ناب چیست؟
تمرکز مدیریت ناب روی بهبود مستمر و فزاینده فرآیندهای انجام کار اهداف و افراد است و این روش به جای کنترل کامل تمامی فرآیندهای کار سعی می‌کند تا مفهوم رهبری و مسئولیت‌پذیری مشترک در پروژه‌ها را جا بیندازد. بنابراین می‌توان دو مورد زیر را پایه‌های اساسی این روش مدیریت پروژه به شمار آورد:
- محترم‌شمردن مردم
- حرکت در مسیر پیشرفت و بهبود مداوم
مدیریت ناب به افراد در جایگاه‌های مختلف کاری اجازه می‌دهد تا درباره‌ی نحوه انجام وظایف مختلف مربوط به خودشان اظهارنظر کنند. این موضوع باعث می‌شود تا اشخاص استفاده از آن را بپسندند و به طور گسترده در سازمان‌های مختلف به کار گرفته شود.
اصول مدیریت ناب شامل چه مواردی است؟
اصول هر روشی موارد مهمی هستند که باید افراد استفاده‌کننده از آن نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشند تا بتوانند به درستی از آن شیوه بهره بگیرند. این روش نیز از این قاعده پیروی می‌کند و باید برای استفاده درست از آن نیز باید نسبت به اصول مدیریت ناب و سیستم اطلاعات مدیریت پروژه آگاهی داشته باشید. در ادامه 5 اصل اساسی آن را برای شما بیان می‌کنیم.
- ارزش‌ها را به طور کامل بشناسید
ارزش‌ها اهمیت اساسی در تولید محصول دارند در واقع این ارزش‌ها هستند که تعیین می‌کنند چه چیزی در اولویت قرار دارد و چه چیزی نباید در حال حاضر انجام شود. بنابراین باید در جلسات روزانه خودتان برای شناسایی ارزشهای درست و به روز وقت زیادی بگذارید تا بتوانید محصول بی‌نقصی را تولید کنید.
- جریان کارهای مربوط به ارزشهای خودتان را ترسیم کنید
برای دست‌یابی به ارزشهای شناسایی‌شده باید یک‌سری کارها به انجام برسد. این فعالیت‌ها و کارها را باید به طور کامل ترسیم کنید تا مسیر پیش‌روی خودتان را به طور کامل بدانید. بعد از انجام این کار باید ارزش‌ها و جایگاه کار مربوط در مسیر رسیدن به ارزش موردنظر را برای افراد خودتان به طور کامل شرح دهید تا آن‌ها نیز متوجه ذهنیت و مسیر رسیدن به هدف موردنظر شوند و در این مورد ابهامی نداشته باشند.
موارد اتلاف‌دهنده و هدردهنده منابع را حذف کنید
موارد اتلاف‌دهنده می‌توانند به راحتی سرعت حرکت به سمت هدف‌های مشخص‌شده را کند کنند. بنابراین باید آن‌ها را به سرعت حذف کنید این موارد می‌توانند شامل اتلاف وقت تولید بیش از حد کندی فرآیند حمل و نقل کالا و محصولات قدیمی‌بودن و به روز‌نبودن فرآیندها باشد. در جلسات باید فرآیندها و جریان‌ها را به طور کامل ارزیابی کنید تا بتوانید موارد اتلاف‌دهنده را به خوبی شناسایی کنید.
محصول را براساس نیاز یا هدف مشتری توسعه دهید
باید همواره به مشتری خودتان گوش بدهید تا بتوانید نیازهای آن‌ها را به طور دقیق و کامل شناسایی کنید. مشتریان باید به شما بگویند که چه ویژگی یا مزیت اضافه‌ای را در در محصول نیاز دارند و توسعه محصول نیز باید با توجه به نیازها انجام شود. به این صورت نیاز مشتری برطرف می‌شود و محصولتان با کم‌ترین تلاشی برای بازاریابی به فروش می‌رسد.
به دنبال دست‌یافتن به کمال و بالاترین ارزش‌ها باشید
شما همواره باید به دنبال بالاترین ارزش‌ها باشید و سعی کنید تا در جلسات فرآیندهای موجود را به نحوی بهبود دهید که بتوانید در کم‌ترین زمان و با هزینه بسیار اندک به این ارزش‌ها دست پیدا کنید.
نحوه پیشبرد پروژه در مدیریت ناب
مدیریت ناب را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله کانبان PMDA و اسکرام به انجام رساند. هرکدام از این روش‌ها به نحوی به مدیریت پروژه شما کمک می‌کنند و به شما امکان می‌دهند تا بتوانید با رویکردهای مختلف از مدیریت ناب بهره ببرید. بنابراین نحوه پیشبرد پروژه به روش انتخابی شما وابسته است.
سخن آخر
مدیریت ناب یکی از روش‌های مدیریت پروژه است که به شما کمک می‌کند تا بتوانید کار موردنظر را با سرعت بیشتر و مصرف منابع کم‌تری به انجام برسانید و به طور همزمان نیازهای مشتریان را نیز به خوبی فراهم کنید. در این خصوص در هندبوک مدیریت پروژه صحبت کرده‌ایم. بنابراین استفاده از آن می‌تواند برای سازمان‌ها شرکت‌ها و استارتاپ‌های مختلف مفید و کمک‌کننده باشد. البته باید به اصول آن پایبند باشید و از آن‌ها منحرف نشوید زیرا پایه‌های اصلی این سبک از مدیریت به شمار می‌آیند.
دیدگاهتان را بنویسید